Warmtepompen
Hoe kan ik gratis energie uit de natuur halen?
- 5 zaken waar je rekening mee moet houden bij de keuze van een warmtepomp
- Waar moet ik op letten bij de keuze van een hernieuwbare energieoplossing?
- Hoe werkt een warmtepomp?
- Welke hernieuwbare energiesystemen bestaan er?
- Geothermische en lucht/water warmtepompen in detail
- Aanbevolen merken door Van Marcke
Zorg ervoor dat jouw woning eerst goed geïsoleerd is, vervolgens luchtdicht gemaakt wordt en je ten slotte een gecontroleerd ventilatiesysteem installeert. Zo zorg je ervoor dat de energiebehoefte van de woning daalt en dat je de woning op lage temperatuur kunt verwarmen
5 ZAKEN WAAR JE REKENING MEE MOET HOUDEN BIJ DE KEUZE VAN EEN WARMTEPOMP
1. DE ISOLATIEGRAAD VAN JE WONING
Een warmtepomp heeft alleen zin als jouw woning optimaal geïsoleerd is. Is dit niet het geval? Dan kan de warmtepomp nooit het gewenste rendement behalen en kies je beter voor een condenserende verwarmingsketel of een hybride installatie.
2. HET WARMTEAFGIFTESYSTEEM
Een warmtepomp wordt best aangesloten op een laag temperatuursysteem zoals vloerverwarming of lage temperatuursconvectoren. Zo geniet je van een optimale werking en lagere energiefactuur.
3. JOUW VOOROPGESTELDE BUDGET
Houd er rekening mee dat het installeren van een warmtepomp een grotere investeringskost vraagt. Een warmtepomp is zuiniger en zorgt wel voor een sterk dalend E-peil. Bovendien telt de warmtepomp onmiddellijk ook mee als “aandeel groene energie” dat wettelijk vereist is. Bij een geothermische warmtepomp gaat een groot deel van de investering naar de vereiste grondboringen. Dit wordt dan wel gecompenseerd door een hoger rendement.
4. GROENE ELEKTRICITEIT
Heb jij al zonnepanelen of ben je van plan om er te plaatsen? Perfect! Zo kan je de elektrische energie die je nodig hebt om de warmtepomp te laten werken op een groene en milieuvriendelijke manier produceren. Zo kom je nog een stapje dichter bij een energieneutrale woning.
5. GRONDOPPERVLAKTE EN VERGUNNING (geothermische bodem-water warmtepomp)
Bij een bodem/water warmtepomp zijn er verschillende mogelijkheden om de warmte uit de grond te onttrekken. We bespreken de meest voorkomende:
1. Horizontale captatie: gebruikt de warmte uit je tuin.
Opgelet: een groot grasoppervlakte is hier noodzakelijk.
2. Verticale captatie: gebruikt de stabiele warmte die zich diep in de grond bevindt (tot 150m). Sinds 2014 is er in Vlaanderen geen melding noch vergunning meer nodig voor deze boringen.
De boring moet wel online geregistreerd worden door de aannemer. De diepte voor de boring op een uniek werfadres kan opgezocht worden op de website van DOV Vlaanderen.
WAAR MOET IK OP LETTEN BIJ DE KEUZE VAN EEN HERNIEUWBARE ENERGIEOPLOSSING ?
Het verwarmen van je woning, het produceren van sanitair warm water en het opwekken van elektriciteit kunnen alle 3 met hernieuwbare energie gebeuren.
- Verwarming
De kost van het verwarmen van je woning bedraagt een groot deel van je totale energiefactuur. Daarom is investeren in een hernieuwbaar energiesysteem dat gebruik maakt van de gratis warmte die de natuur ons biedt zeker een goed idee. Er zijn tal van systeemoplossingen die gebruikt kunnen worden om je woning op een milieuvriendelijke manier te verwarmen. De meest gebruikte systemen in België zijn warmtepompen of een buffervat met zonneboiler. - Warm water
De dagelijkse verkwikkende douche ‘s ochtends of het ontspannend bad ‘s avonds zorgen er voor dat jouw energiefactuur als snel hoog oploopt. Het verwarmen van sanitair water bedraagt tot 15% van je energiefactuur. Daarom is het zeker de moeite waard om eens te kijken naar hernieuwbare oplossingen om je sanitair water te verwarmen zoals een warmtepompboiler of zonneboiler. Wist je dat je bij Van Marcke ook de mogelijkheid hebt om een complete plaatsing van je boiler aan te vragen? Meer informatie vind je hier. - Elektriciteit
De overige kosten gaan naar elektriciteit. Kies je voor een warmtepomp dan zal dit aandeel zelfs nog stijgen. Daarom is het plaatsen van zonnepanelen een goed idee om jouw energiefactuur en impact op het milieu zo laag mogelijk te houden.
HOE WERKT EEN WARMTEPOMP?
- De warmte wordt uit de natuur gehaald via een koelvloeistof die de warmte transporteert.
- In de verdamper wordt de koelvloeistof door de warmtebron omgezet in gas. (warmtebronnen: lucht, water en grond)
- Deze koelvloeistof bereikt al op lage temperatuur haar kookpunt en verdampt daarna.
- De elektrische compressor comprimeert het gas waardoor de druk en dus de temperatuur stijgt.
- De condensor zorgt ervoor dat het gas zijn warmte afgeeft aan de verwarmingsinstallatie, en hierbij terug vloeibaar wordt.
- Het expansieventiel verlaagt vervolgens de druk.
- Nu kan de kringloop opnieuw beginnen.
WELK SOORTEN WARMTEPOMPEN BESTAAN ER?
Er bestaan vele soorten warmtepompen. De meest voorkomende zijn de lucht/water en geothermische warmtepompen. Welke van de twee systemen het meest geschikt is voor jouw woonsituatie is afhankelijk van heel wat factoren. Hieronder gaan wij dieper in op de werking, de systemen en de eigenschappen van warmtepompen zodat jij een weloverwogen keuze kan maken.
Lucht/water warmtepomp in detail
Werking
Lucht/ water warmtepompen halen de warmte uit de lucht en zetten die over op het water van het verwarmingssysteem.
2 mogelijkheden:
Split versie
Een Split lucht/water warmtepomp bestaat uit een binnen-unit en een buitenunit. De 2 units worden via koeltechnische leidingen met elkaar verbonden.
Monoblok
Bestaat uit 1 toestel dat in zijn geheel binnen of buiten wordt geplaatst.
Ideaal als je
- gaat bouwen. Een lucht-water warmtepomp heeft een positieve invloed op jouw E-peil. Bovendien voldoe je zo gemakkelijker aan de “verplichte aandeel hernieuwbare energie” eis. Sinds 2014 ben je namelijk verplicht om een minimum aandeel van de energie die je nodig hebt te halen uit hernieuwbare energie. Aan welke eisen jouw woning moet voldoen, controleer je best even op de website van de Vlaamse overheid.
- kiest voor vloerverwarming als afgiftesysteem. Een warmtepomp behaalt pas het gewenste rendement als deze gecombineerd wordt met een warmteafgiftesysteem op lage temperatuur zoals vloerverwarming. Bovendien kan je via hetzelfde vloerverwarmingscircuit ook afgekoeld water laten circuleren in de zomer zodat je de woning kan afkoelen.
- de mogelijkheid wenst om je woning in de zomer te koelen met je verwarmingsinstallatie.
Opgelet: houd er wel rekening mee dat je met een lucht-water warmtepomp enkel actief kunt koelen. Actief koelen betekent dat de compressor werkt en er elektriciteit nodig is om je woning te koelen. Aangezien er extra energie nodig is, wordt dit afgestraft in je E-peil. Daarnaast verlies je ook het recht op premies, indien jouw warmtepomp actief kan koelen. - een warmtepomp zoekt die eenvoudig en snel te installeren is zonder ingrijpende impact op je woning of tuin.
- een warmtepomp op een eenvoudige manier wilt kunnen combineren met een (bestaande) gas of stookolie installatie (hybride installatie).
Split versie
Moet geïnstalleerd worden door een gecertifieerd koeltechnieker
Monoblok
Geen koeltechnieker nodig
Waar moet je rekening mee houden?
- Een lucht-water warmtepomp heeft een iets lager rendement dan een geothermische warmtepomp. Het rendement van de warmtepomp is afhankelijk van de schommelende buitentemperatuur .
- Als je kiest voor een split versie moet er buiten plaats voor de buitenunit voorzien worden. Bovendien moet deze installatie in tegenstelling tot een monoblok geïnstalleerd worden door een koeltechnieker.
- Onderhoud van de installatie is enorm belangrijk om het rendement te behouden. Plaats de buitenunit dan ook op een goed toegankelijke plaats.
- Houd ook rekening met eventuele geluidshinder van de buitenunit (ook voor je buren!).
- Een warmtepomp werkt op lage temperatuur. Om je woning goed warm te krijgen en houden is het daarom belangrijk dat de energievraag zo laag mogelijk is. Daarom is het belangrijk dat je eerst je woning goed isoleert.
Big Blue Score voor lucht/water warmtepompen
Aanbevolen merken door Van Marcke
Geothermische warmtepompen
Werking
Geothermische warmtepompen maken gebruik van de stabiele warmte uit de bodem of het grondwater om jouw woning te verwarmen. Elke geothermische warmtepomp kan op 3 manieren warmte uit de bodem halen.
Verticale captatie – putboringen
Water/ Water
De 2 water putten worden diep in de grond geplaatst tot in een watervoerende laag ( 25-150 meter diep ).
Werking:
Het warme grondwater uit de bronput geeft zijn warmte af aan de verdamper van de water/water warmtepomp. Het afgekoelde water wordt verplicht terug geïnjecteerd in de retourput.
Opgelet: Deze warmtepomp is meestal duurder, complexer en vraagt ook de nodige vergunningen.
Verticale captatie – putboringen
Bodem / water
De geothermische bodemwarmtewisselaars worden verticaal in de grond geplaatst ( 25-150 meter diep). Het aantal is afhankelijk van de totale energievraag van het gebouw.
Werking:
De warmte wordt uit de grond gehaald via een warmtewisselaar die gevuld is met een glycol mengsel. Vervolgens wordt deze getransporteerd naar de warmtepomp.
Door het opzoeken van dieptes tot 150m zijn er hoge en constante brontemperaturen (ook in een winterpiek) waardoor het beste rendement wordt behaald. Bovendien is het de enige bron die héél de zomer lang gratis passieve koeling kan bieden.
Wist je dat sinds 2014 er in Vlaanderen geen melding noch vergunning nodig is voor deze boringen?
Horizontale captatie
Bodem
De buizen worden net onder de oppervlakte geplaatst. (70-150 cm diep) en is er een oppervlakte van ongeveer 2 keer de te verwarmen oppervlakte nodig.
Werking:
De warmte wordt uit de grond gehaald met behulp van een buizennetwerk dat gevuld werd met een glyol mengsel. Vervolgens wordt deze warmte getransporteerd naar de warmtepomp.
Deze captatie is vaak iets goedkoper in vergelijking met een verticale captatie. De brontemperatuur is meer constant in vergelijking met lucht-water warmtepomp, maar nog steeds onder invloed van de buitentemperatuur. Passieve koeling kan niet (de volledige zomer) worden toegepast.
Ideaal als je
- gaat bouwen. Een geothermische warmtepomp heeft een zeer positieve invloed op jouw E-peil. Bovendien voldoe je zo gemakkelijker aan de “verplichte aandeel hernieuwbare energie” eis. Sinds 2014 ben je namelijk verplicht om een minimum aandeel van de energie die je nodig het te halen uit hernieuwbare energie. Aan welke eisen jouw woning moet voldoen controleer je best even op de website van de Vlaamse overheid.
- kiest voor vloerverwarming als afgiftesysteem. Een warmtepomp behaalt alleen het gewenste rendement als ze gecombineerd wordt met een warmte afgiftesysteem op lage temperatuur zoals vloerverwarming.
- een verwarmingsinstallatie zoekt met het hoogst mogelijke rendement. Een geothermische warmtepomp haalt zijn energie uit de grond. In tegenstelling tot de luchttemperatuur is de temperatuur in de bodem redelijk constant. De bodemtemperatuur wordt vanaf 10m diepte namelijk niet meer beïnvloed door de buitentemperatuur. Hierdoor geniet je het hele jaar door van een constant en hoog rendement van de warmtepomp.
- in de zomer op een natuurlijke en energievriendelijke manier wenst te koelen met je verwarmingsinstallatie. Een geothermische warmtepomp kan je woning op een passieve manier koelen. Hiervoor heb je geen elektrische energie nodig van de compressor wat dus goed is voor je portemonnee en het milieu.
- op de meest milieuvriendelijke manier wenst te verwarmen.
Waar moet je rekening mee houden?
- Als je kiest voor een geothermische warmtepomp ( bodem/water) met verticale captatie moet je eerst nagaan of je tuin toegankelijk is voor de nodige ( grote) machine. De maximale boringdiepte van de grond is via het dieptecriterium vastgelegd en beschermt de onderliggende watervoerende lagen waaruit de drinkwatermaatschappij zijn waterreserves onttrekt. Tot het dieptecriterium is er geen melding noch vergunningsplicht vereist.
- Kies je voor een geothermische warmtepomp met horizontale captatie? Dan moet je er rekening mee houden dat je tuin als warmtebron wordt gebruik en je dus een groot tuinoppervlakte nodig hebt. Op dit tuinoppervlakte mag er geen beplanting of terras komen, omdat je zoveel mogelijk zonnewarmte wil opslaan in de bodem. Liefst wordt er enkel met gras gewerkt om de optimale werking van je installatie te garanderen.
- Een geothermische warmtepomp vraagt een grotere investeringskost. Het grote voordeel is wel dat je je verbruik de komende jaren tot een minimum zult beperken waardoor hoge energiefacturen tot het verleden behoren. Zeker als ook de koeling “gratis” kan gebeuren...
- Een warmtepomp werkt op lage temperatuur. Om je woning goed warm te krijgen en houden is het daarom belangrijk dat de energievraag zo laag mogelijk is. Daarom is het belangrijk dat je eerst je woning goed isoleert.
- Een geothermische warmtepomp moet door een gecertificeerd Rescert aannemer worden geplaatst om te kunnen genieten van eventuele premies.
Big Blue Score voor geothermische warmtepompen
Aanbevolen merken door Van Marcke
Vragen rond hernieuwbare energie zoals…
Zijn er subsidies voor de plaatsing van een warmtepomp?
Vind hier het antwoord op de 20 meest gestelde vragen rond hernieuwbare energie.